The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society là một bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên, lấy bối cảnh nước Anh vào năm 1946 sau khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, và đã ra mắt công chúng vào năm 2018. Là một người chưa hề đọc qua tiểu thuyết, tiêu đề của bộ phim khiến tôi có ấn tượng rằng đây sẽ là một bộ phim khá nặng nề, mang nặng tính chính kịch, khai thác những nỗi đau mà chiến tranh đem lại. Thế nhưng không, trái với phỏng đoán ban đầu của tôi, mặc dù xuyên suốt bộ phim ta vẫn thấy được những mất mát của chiến tranh, nhưng vượt lên tất cả là màu sắc của hy vọng, của tình bạn, tình thân, và chính thứ màu sắc này khiến cho bộ phim trở nên ấm áp một cách lạ lùng.
Nội dung chính của bộ phim xoay quanh trải nghiệm của nhân vật chính – nữ tác gia Juliet Ashton – trên hành trình khám phá và kết nối với những con người đứng sau The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society – một câu lạc bộ giao lưu chia sẻ về sách trên đảo Guernsey. Câu lạc bộ được vô tình thành lập từ một lời khai báo bịa đặt nhằm tránh sự xử phạt của thực dân Đức Quốc Xã nhưng lại may mắn trở thành ánh sáng trong cuộc sống tăm tối bị đàn áp của những con người trên đảo Guernsey. Có thể nói đây chính là một trong những điểm thu hút đầu tiên của bộ phim đối với tôi. Là một người đam mê đọc sách, tôi có thể cảm nhận được sức mạnh chữa lành to lớn mà những cuốn sách nói chung, và văn chương nói riêng, đem lại. Sách văn học khiến những con người có hoàn cảnh xuất thân khác nhau, ở những không gian và thời gian khác nhau, có thể đến gần nhau hơn, để cùng khóc, cùng cười, cùng mơ, cùng hy vọng. Sách giúp những con người trên đảo Guernsey từ xa lạ trở thành một gia đình, để cùng nhau san sẻ vui buồn và giữ được niềm tin vào cuộc sống. Sách trở thành cầu nối giúp Juliet từ bỏ cuộc sống hào nhoáng của Luân Đôn hậu chiến tranh để tìm đến vùng đảo nhỏ nghèo khó nhưng có những con người đồng điệu với cô về tâm hồn. Có lẽ vì cùng chia sẻ tình yêu với sách mà tôi đặc biệt thích đoạn bộc bạch này của Dawsey với Juliet trong bức thư anh viết kể cho cô về câu chuyện “Hiệp hội văn chương Guernsey và bánh khoai tây chần” được thành lập.
“Our Friday night book club became a refuge to us. A private freedom to feel the world growing darker all around you, but you only need a candle to see new worlds unfold. That is what we found in our society.”
The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society
Tuy nhiên, hơn cả tầm ảnh hưởng của sách, nếu nói về lực hút thực sự tạo nên mối dây liên kết bền bỉ giữa các nhân vật trong phim, cũng như thúc đẩy toàn bộ diễn biến của mạch phim, thì phải nói đến một nhân vật nữ vô cùng quan trọng, một nhân vật đáng tiếc chỉ được xuất hiện qua hồi ức của những con người trên đảo Guernsey. Đó là Elizabeth, người con gái với trái tim nồng hậu, chan chứa yêu thương, và cũng đầy lòng dũng cảm. Trong bức tranh tối màu lạnh lẽo của chiến tranh, cô hiện lên như một ngọn lửa quật cường dám vượt qua những lẽ thường của sự ích kỷ cá nhất để sưởi ấm cho tất cả mọi người. Thông qua những mẩu chuyện về cô, ta nhận được bài học về niềm vui đích thực khi biết cho đi, về tình yêu chân thành vượt qua định kiến sắc tộc, về lòng quả cảm dám đứng ra bảo vệ kẻ yếu bất chấp hiểm nguy. Cô chính là khởi nguồn của tất cả, không có cô thông minh nhanh trí ứng biến, sẽ không có sự ra đời của The Guernsey Literary and Potato Peel Pie Society, và theo đó cũng sẽ không có câu chuyện để Juliet kể lại.
Đối với tôi, một trong những cái hay nhất của bộ phim này, chính là việc tạo ra một sự luân chuyển rất nhịp nhàng giữa hai dòng chảy thời gian – hiện tại và hồi ức – qua đó làm nổi bật hình tượng của hai nhân vật nữ chính trong phim. Theo chân hành trình của Juliet, ta được kể về cuộc đời của Elizabeth trong quá khứ, để rồi ngược lại chứng kiến cách mà Elizabeth, dù không hiện diện trực tiếp, vẫn có thể truyền cảm hứng để Juliet dũng cảm đi theo tiếng gọi con tim mình. Ta có thể thấy rằng, dù có cuộc sống thoải mái tại Luân Đôn nhưng Juliet vẫn luôn bị ám ảnh bởi mất mát chiến tranh đem lại. Cô cảm thấy lạc lõng trong thế giới xã hội thượng lưu, nơi mà mọi người bận rộn tận hưởng cuộc sống mới với những bữa tiệc xa hoa. Để rồi, qua những câu chuyện về cuộc đời của Elizabeth – người con gái mạnh mẽ đã sống trọn vẹn với niềm tin của cô, Juliet đã có thể thành công lựa chọn từ bỏ cuộc sống an toàn, phồn hoa để tìm đến nơi đem cho cô bình yên thật sự mà cô vẫn hằng tìm kiếm.
Bộ phim cũng đem đến những thước phim thật sự đẹp và mượt mà về mặt thị giác. Mạch phim trôi chậm rãi và màu sắc có phần tươi sáng hơn so với nhiều bộ phim khác cùng đề tài chiến tranh, đối với tôi có lẽ lại là một điểm cộng vì nó đem đến một cảm giác rất thơ, và đó có lẽ cũng chính là cách mà Juliet cảm nhận cuộc sống. Juliet là một cây bút thành danh với khả năng tạo tiếng cười cho độc giả giữa lúc chiến tranh, và như vậy thì dưới góc nhìn của nữ nhà văn, không khó hiểu khi mọi thứ được nhìn nhận theo một chiều hướng lãng mạn hóa và nhẹ nhàng hơn, điều mà bộ phim đã thể hiện được.
Điều duy nhất mà tôi chưa thực sự ưng ý về bộ phim này là cách khắc họa câu chuyện tình yêu của Juliet trong phim. Có lẽ trong tiểu thuyết thì yếu tố lãng mạn giữa Juliet và Dawsey là rất dễ xây dựng bởi nó được bồi đắp từ từ qua những bức thư mà hai người trao đổi, cũng như sẽ có những chi tiết tự sự trong truyện không được thể hiện lên màn ảnh. Tuy nhiên, với tôi là một người xem đơn thuần chưa hề đọc qua tác phẩm gốc, thì thực sự tiến triển tình cảm giữa Juliet và Dawsey là hơi khiên cưỡng trong phạm vi thời lượng 2 tiếng đồng hồ của bộ phim. Có lẽ vì cùng một lúc bộ phim phải gánh đến 2 mạch truyện: một là câu chuyện chiến tranh của những người trên đảo Guernsey, hai là sự thay đổi tâm lý của Juliet trước và sau chuyến đi đến đảo; thế nên những phân cảnh khai thác mặt tình cảm lãng mạn của Juliet có vẻ bị lép vế hơn, cũng như không đủ thời gian xây dựng, dẫn đến sự thiếu kết nối với toàn bộ phim.
Ngoại trừ điểm trừ trên thì theo tôi The Guernsey Literary & Potato Peel Pie Society là một lựa chọn không tồi với những ai đang muốn tìm một bộ phim có yếu tố lịch sử, đủ cuốn hút, nhân văn, nhưng không đem lại cảm giác quá nặng nề. Không quá xoáy sâu vào những mất mát chiến tranh, trên tất cả bộ phim là bài ca về tình thương yêu giữa người với người, lòng dũng cảm, và tình yêu đối với văn học.
A Dream Wanderer 